Baltık kavimlerinden olan Smolyani kavmi Pomakarian ( göç eden kavimler ) ayrı bir grup olmasına karşın kanıtlar 1350'de bulunmuştur. Bu çalışmalardan sonra ilk kez 16. yüzyıla tarihlenen Pomakça - Baltoslav dilinin , Pumasit şivesini kullanan Smolyani kavminin büyük, savaşçı ve hiyerarşik bir kavim olmasından kaynaklandığını düşünüyoruz.
Leipaja çevresinde bulunan taş tabletler, Doğu Baltık kıyıları kökenli kehribar kalıntılarının Yunanistan’da ve özellikle’de Argolis’teki Mykenai Akropolü’nde bulunan kanıtlar Pomak Ajans araştırmacılarının, Pomak Ajans halk tarihi teorisyenlerinin en büyük ve tutarlı arkeolojik kanıtlarıdır. Karpatların kuzeyinde, San, Kuzey Bug, Pripet, Berezina, Orta Dnieper ve Desna vadilerinin çevrelediği bir bölgeye ilk olarak yerleşen Smolyani Kavmidir. M.Ö II. yy.da başlamış ve M.S. II. yy kadar devam eden Bölgeyi Hunlardan ve diğer kavim artıklarından temizleme 100 yıl kadar sürmüştür. ( 6. yy. sonu), İstep bölgesine girmemişler ve uzun bir süre orta asya kavimlerinden olan Kumanlar ( Desti Kipcaklar ) ve diger boyların orduları ile 150 yıl kadar süren cok sert, çetin ve kanlı savaşlar yapmışlardır. Bölgeyi Hun artıklarından tam temizledikten sonra kuzeydoğuya doğru ilerleyerek Orta balkanlar, Rodop Dağları Yunanistan ile makedonya bölgelerinde 68 bin km karelik bir alanda etkilerini sürdürmüşlerdir.
10 ve 11 y.y da Doğu Roma ( Bizans ) kaynaklarında belirtildiğine göre
ortaçağda ortaya çıkan Bogomil dinini secen Pomakara Smolyani kavmi ile Κούμανοι veya Κόμανοι Hristiyan Ortodoks olan Kuman (Kıpçaklar) arasında bitmeyen din - Mezhep savaşları başlamış ve 12.yy ortalarına dogru , Smolyaniler Kumanları Karadenizin Kuzeyine Artvin, Trabzon rize bölgelerine kadar sürmüşlerdir.. Daha sonra Bu bölgede Barınmaya çalışan Kumanlar ( Desti Kipcaklar ) Gürcü orduları tarafından İtlaf edilmiştir. Smolyaniler Bogomil didinden oldukları için muhalifleri tarafından Albigenler, Pomakarlar,Poturlar, Torbeşiler, Babunlar gibi farklı isimlerle anılmışlardır Gene 12.yy 1237 yılında Batu Han idaresindeki Moğol-Tatar ordusu Yayık Nehri'ne doğru ilerlerken pek çok Kuman topluluğunu önüne kattı.Moğol hakimiyetine girmek istemeyen ve kaçan Kuman topluluklarından bir kısmı İtil bölgesinde hakim olan Smolyani, ( Pomakara ) Kavmine sığındılar.. Kendisine sığınan ve yardım isteyen herkese kapısını açan ve elindekini paylaşan ( Smolyaniler ) Pomakaralar ile Batu Han liderliğindeki Tatar ordusu arasında bir kez daha kanlı bir savaş başladı. Bozkır ordusu olan Tatar ordusu smolyaniler tarafindan Rodop dağlarının içlerine doğru çekilerek burada bir bir imha edildiler. Bozkır savaşçıları olan Tatar askerleri dağlarda savaşamıyorlar, Smolyaniler ise Dağlık bölgelerde cok daha taktik ve bilinçli olarak savaşıyorlardı. Moğolların gücü karşısında tutunamayan Kumanların birçoğu yapılan savaşlarda öldü geriye kalanlardan bir kısmı Moğolların hakimiyetini kabul ederken büyük bir kısmıda Batıya Macaristana gitti. Kumanların toplulukları Latin İmparatorluğu tarafından hizmete alındıkları gibi İznik İmparatorluğu'da onların askeri yeteneklerinden faydalanma yoluna gitmiştir.
1238 'de Moğolların önünden kaçan kalabalık bir Kuman topluluğu kuru ot doldurdukları derileri sal olarak kullanmak suretiyle kadın ve çocukları ile birlikte Tuna'yı geçti.Yaklaşık 10000 kişilik bu grup uzunca bir süre Trakya'da yerleşebilecekleri uygun bir yer bulmak için gezip dolaştı.Bölgede başı boş halde dolaşan ve Etraftaki şehirleri yağmalayan Kumanların Bizans Arazilerine zarar vermelerini engellemek ve onların askeri yeteneklerinden faydalanmak isteyen İmparator III.Loannes,Bizans Hizmetine aldığı bu Kumanlardan bir kısmını Anadoluda Mendenderes Havzasına( Menderes nehri ve çevresine ) bir kısmını ise Frigya Sahasına (Günümüzde Ankara,Afyon,Eskişehir) bölgelerine yerleştirdi.Bugün bu illerdeki Kuman asıllı köyler bundan gelir..
Balkanlar, Makedonya taraflarındaki Kuman, Kumanova isimli köyler ve yerleşim alanları ise 1237 yılında Batu Han idaresindeki Moğol-Tatar ordusundan kaçan ve Pomakara’lara ( Smolyani ) kavmine sığınan Kumanları yerleştirdikleri köylere alanlara bilinmesi için Pomakaralar tarafından verilen köy, yöre isimleridir.
Bogomillere Karşı Haçlı Seferi düzenlendi Katolik ve Ortodokslara göre Rodoplar, Orta balkanlar ve Bosna’da, sapkın Kathar mezhebinin bu bölgedeki ismi olan Bogomil inanışına mensup kavimlerin yaşadığı bir bölgeydi. Papalığın yaptığı Haçlı Seferi çağrısına En sonunda 1241 yıllarında uyuldu Kumanlar ( Kıpçaklar ) haçlı seferinde en önde yer aldılar ve Bogomillerle mücadele edildi. Bu seferleri Fırsat bilen Moğollar bir kez daha Bizansa ve Selçuklu ya saldırdılar Haçlı Seferi Moğol istilasıyla birlikte son buldu. Ve Osmanlının Rumeli seferleri ile devam eden Balkan tarihinden bir kesit .
Not : Kırmızı, Yeşil, Siyah renkleri bayrak, sancak ve askeri flamalarında ilk Kullanan Smolyani kavmidir. Bulgular Doğu Baltık kıyıları kökenli kehribar kalıntılarının Yunanistan’da ve özellikle’de Argolis’teki Mykenai Akropolü’nde bulunan taş tabletler kaya kültlerine kazınmış sembollerden ayrıca Almanyada bulunan dogu Roma müzesindeki yazılı belgeler ve resimlerden yola çıkarak Smolyani Kavminin tarihte ilk kez Kartal pençesi, altın kartal ve Kırmızı, Yeşil, Siyah renkleri kullandığını öğreniyoruz. Smolyani Kavminin Müzede betimlenen sancagi ( Bayragi ) Pomak Ajans grafikerleri tarafından geliştirilerek orjinaline yakın bir tasvir elde edildi. Yandaki ilk resim.
Yararlanilan Kaynaklar .. Dogu Roma Tarihi - Türkistan ve Taskent Müzesi arsivleri internet.. diger kaynaklar. Doğu Baltık kıyıları kökenli kehribar kalıntılarının Yunanistan’da ve özellikle’de Argolis’teki Mykenai Akropolü’nde bulunan kanıtlar. taş tabletler kaya kültlerine kazınmış semboller .
Devamını ilerleyen zamanlarda bölüm bölüm yayınlayacağız. Pomak Ajans
Derleyen : Atilla Dogan
Bizi Facede sosyal Medyada Takip edin.Pomaklar hakkinda her seyden an itibari ile Haberiniz olsun .. Pomakbülteni Haber Portalı.